W dniach 2-3 października 2023 r. w Toruniu, odbyła się XX jubileuszowa konferencja naukowa pod tytułem „Etyczne i prawne Aspekty Ochrony Dobrostanu Zwierząt”. Termin konerencji zwykle jest związany z dniem św. Franciszka z Asyżu, patrona zwierząt, ekologów i ekologii. Oprócz okrągłej rocznicy konferencji wspólnie obchodziliśmy także jubileusz 50- lecia pracy naukowej organizatora spotkania – profesora Romana Kołacza. Konferencja po raz trzeci miała miejsce w Toruniu i została objęta patronatem J.M. Rekotora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, profesora Andrzeja Sokali oraz Głównego Lekarza Weterynarii Pawła Niemczuka.
Problematyka dobrostanu zwierząt gospodarskich jest pod szczególną kontrolą społeczeństw państw członkowskich UE w tym także Polski. W ostatnich latach dyskusja na temat dobrostanu zwierząt przebiegała w Polsce wyjątkowo emocjonalnie ,szczególnie wśród polityków („Piątka dla zwierząt”) ale także wśród konsumentów, hodowców zwierząt, etyków, lekarzy weterynarii i prawników. Aktualnym problemem poruszanym na wykładach była Strategia Zrównoważonej Gospodarki Żywnościowej UE „od pola do stołu” przyjęta 20 maja 2020 roku w ramach której planowane są zmiany wielu aktów prawnych, dotyczących ochrony dobrostanu zwierząt gospodarskich ustalających minimalne normy utrzymania kur niosek, brojlerów, świń , cieląt oraz warunków transportu , uboju czy uśmiercania. Nową propozycją Unii Europejskiej jest także wprowadzenie etykietowania żywności pochodzenia zwierzęcego ogólnounijnym znakiem dobrostanu uwzględniającego zarówno warunki utrzymania, transportu oraz uboju. Kierunek tego systemu metkowania żywności został już zatwierdzony w grudniu 2020 roku przez Radę Ministrów ds. Rolnictwa i Rybołówstwa w Brukseli pod nazwą: „Konkluzje Rady w sprawie ogólnounijnego znaku dobrostanu zwierząt”. Powyższe zagadnienia dotyczące nowelizacji prawa unijnego oraz nadzoru weterynaryjnego nad dobrostanem były przedmiotem wykładów Komisarza ds. Rolnictwa UE Janusza Wojciechowskiego, zastępcy Głównego Lekarza Weterynarii Krzysztofa Jażdżewskiego, prof. J. Hartunga z Uniwersytetu Weterynaryjnego w Hanowerze oraz paneli dyskusyjnych, w którym obok wymienionych wykładowców wzięli także przedstawiciele związku hodowców bydła, świń i drobiu. Z dużym zainteresowaniem przyjęty został również wykład profesor Alice Stanton z Irlandii, która przedstawiła jak ważną rolę rolę w diecie człowieka pełni białko zwierzęce. Autorka przedstawiła również konsekwencje zdrowotne dla ludzi diety wegańskiej i wegetariańskiej .W pierwszym dniu konferencji interesujące wykłady dotyczące dobrostanu świń wygłosili Prof. Zygmunt Pejsak i dr Sergi Lopez z Hiszpanii. Na zakończenie obrad w pierwszym dniu, Prof. Zbigniew Dobrzański z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu przedstawił zależności między zoohigieną a dobrostanem zwierząt, wskazując, że we Wrocławiu, Katedra Zoohigieny jako pierwsza w Polsce zmieniła nazwę na Katedra Higieny i Dobrostanu Zwierząt, wprowadzając do programu nauczania na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej i Zootechnicznym nowy przedmiot Higiena i Dobrostan Zwierząt. Warto w tym miejscu dodać, że Wydawnictwo UPWr we Wrocławiu wydało 2 wydania jedynego w Polsce podręcznika akademickiego HIGIENA I DOBROSTAN ZWIERZĄT pod redakcją Prof. Romana Kołacza i Zbigniewa Dobrzańskiego. Prof. Roman Kołacz zainicjował ponad 20 lat temu coroczne konferencje pod ogólną nazwą „Etyczne i prawne aspekty ochrony dobrostanu Zwierząt”, cieszące się z każdym rokiem coraz większą popularnością. Obecna konferencja była właśnie XX- jubileuszowa. I dzień obrad zakończył się koncertem znanych arii operowych i operetkowych w wykonaniu, Moniki Gruszczyńskiej–Sopran, Solistki Operetki we Wrocławiu i Michała Jopka -Tenor, solisty Opery w Bydgoszczy. Bezpośrednio przed koncertem odbyła się krótka uroczystość jubileuszowa -50 lecia pracy naukowej profesora Roman Kołacza, podczas której Jubilat otrzymał wiele listów gratulacyjnych, a także Prof. Jorg Hartung -prezydent ISAH wręczył prof. R. Kołaczowi honorowe członkostwo tej organizacji.
W drugim dniu obrad dwa referaty poświęcone były problematyce dobrostanu zwierząt domowych; Daria Pilewska (OTOZ Animals) – wygłosiła wykład poświęcony bezdomności zwierząt towarzyszących, a dr Maciej Prost (Wojewódzki Lekarz Weterynarii w Szczecinie) – przedstawił interesujący wykład dotyczący obsesyjnego gromadzenia zwierząt domowych w aspekcie społecznym, a także dobrostanu tych zwierząt. Na uwagę zasługują również pozostałe tematy. Prof. Romuald Zabielski (SGGW Warszawa) -przedstawił, jakie mogą być konsekwencje zmian klimatycznych w kierunku ocieplania klimatu dla dobrostanu zwierząt gospodarskich. Prezentacja doktora Macieja Nowaka (Huvepharma) dotyczyła bólu u zwierząt-stanu wywołującego cierpienie a przez to najbardziej determinującego ich dobrostan. Autor, przedstawił w ujęciu etycznym stosunek Kartezjusza do bólu i cierpienia zwierząt i stosunku człowieka do zwierząt w epoce przed i po Kartezjuszu. Ostatni wykład wygłosił dr Michał Rudy (UMK Toruń), który przedstawił różne aspekty (prawne, etyczne) eutanazji zwierząt gospodarskich w sytuacjach nadzwyczajnego naruszenia ich dobrostanu. Konferencja zakończyła się drugim panelem dyskusyjnym, w którym poruszano zagadnienia przedstawione na tegorocznej konferencji jak również ubiegłorocznej. Prowadzący panel prof. Roman Kołacz na zakończenie podziekował wszystkim wykładowcom i uczestnikom, zapraszając na następną konferencję, która odbedzie się 3-4 października w 2024 roku.
